Zaštitnik građana utvrdio je propuste u radu Gradskog centra za socijalni rad u Beogradu – odeljenja Zvezdara i Palilula, u slučaju deteta koje je otac držao u izolaciji u stanu u lošim higijenskim uslovima u beogradskom naselju Mirijevo, i zatražio od ovog organa da ga u roku od 15 dana izvesti o utvrđivanju odgovornosti rukovodilaca ovih odeljenja i svih stručnih radnika koji su radili na ovom slučaju.
Takođe, Zaštitnik građana je tokom postupka utvrdio i sistemske nedostatke u Zakonu o osnovama sistema obrazovanja i vaspitanja i zatražio od Ministarstva prosvete da predloži izmene ovog i relevantnih odredaba posebnih zakona iz oblasti predškolskog i osnovnog obrazovanja i vaspitanja, koje se odnose na obavezu vođenja evidencije o deci koja su stasala za pohađanje predškolskog programa i za upis u prvi razred osnovne škole.
Zaštitnik građana je po sopstvenoj inicijativi, a na osnovu objava u medijima da je u naselju Mirijevo otac godinama zanemarivao dete držeći ga u potpunoj izolaciji u stanu u lošim higijenskim uslovima, pre mesec dana pokrenuo postupak kontrole zakonitosti i pravilnosti rada Gradskog centra za socijalni rad u Beogradu – odeljenja Zvezdara i Palilula, Ministarstva za brigu o porodici i demografiju, Ministarstva unutrašnjih poslova, Doma zdravlja Zvezdara, Doma zdravlja Palilula i Gradske opštine Zvezdara. Naknadno su kontrolni postupci pokrenuti prema Sekretarijatu za obrazovanje i dečju zaštitu i Sekretarijatu za upravu Gradske uprave grada Beograda i Ministarstvu prosvete i izvršen neposredni nadzor nad njihovim radom, kao i postupak kontrole rada Doma zdravlja Savski Venac.
U toku postupka održan je i sastanak sa predstavnicima Ministarstva za državnu upravu i lokalnu samoupravu, a aktom saradnje od Prvog osnovnog suda u Beogradu zatražene su informacije o postupcima koji su vođeni pred tim sudom, koji se tiču porodično-pravne zaštite deteta, kao i kopije pravnosnažnih sudskih odluka kojima su ti postupci okončani.
Zaštitnik građana je pored drugih preporuka, upitio i preporuku da je:
Potrebno da Ministarstvo prosvete predloži izmene odredaba Zakona o osnovama sistema obrazovanja i vaspitanja koje se odnose na obavezu jedinica lokalne samouprave da vode evidenciju i obaveštavaju predškolsku ustanovu, odnosno osnovnu školu, o deci koja koja su stasala za pohađanje pripremnog predškolskog programa i za upis u prvi razred osnovne škole, i u skladu sa tim predloži izmene relevantnih odredaba posebnih zakona iz oblasti predškolskog i osnovnog obrazovanja i vaspitanja, na taj način što će:
-precizirati koji organi i ustanove će obrađivati podatke na osnovu kojih će biti moguće pratiti upis dece koja su stasala za pohađanje pripremnog predškolskog programa i upis dece u prvi razred osnovne škole, imajući u vidu svrhu obrade podataka,
-propisati način saradnje organa i ustanova u postupku obrade podataka, imajući u vidu njihove izvorne nadležnosti i međusobni odnos u sistemu državne uprave,
-propisati koji će konkretno podaci biti predmet zahteva koji će biti upućivani organima, u čijoj je nadležnosti vođenje odgovarajućih evidencija/registara, odnosno koji su to podaci koji su neophodni za ispunjavanje propisane obaveze organa i ustanova i
-propisati način na koji će Ministarstvo prosvete, kao resorno ministarstvo, kontrolisati sprovođenje odredaba, izmenjenih na napred navedeni način.
Prema važećoj odredbi člana 17. Zakona o osnovama sistema obrazovanja i vaspitanja („Sl. glasniku RS“, br. 88/2017, 27/2018-dr.zakoni, 10/2019, 6/2020 i 129/2021),upis dece u predškolsku ustanovu
U predškolsku ustanovu može da se upiše dete na zahtev roditelja, odnosno drugog zakonskog zastupnika.
U predškolsku ustanovu upisuju se sva deca u godini pred polazak u školu.
Uz dokumentaciju potrebnu za upis, roditelj, odnosno drugi zakonski zastupnik dostavlja i dokaz o zdravstvenom pregledu deteta.
Roditelj, odnosno drugi zakonski zastupnik čije dete nije obuhvaćeno vaspitno-obrazovnim radom u predškolskoj ustanovi, dužan je da upiše dete starosti od pet i po do šest i po godina u predškolsku ustanovu, odnosno osnovnu školu koja ostvaruje pripremni predškolski program, s tim da ima pravo da izabere predškolsku ustanovu, odnosno osnovnu školu.
Predškolska ustanova čiji je osnivač jedinica lokalne samouprave, odnosno osnovna škola koja ostvaruje predškolski program, a čiji je osnivač Republika Srbija, autonomna pokrajina ili jedinica lokalne samouprave, dužni su da upišu svako dete radi pohađanja pripremnog predškolskog programa, bez obzira na prebivalište roditelja, odnosno drugog zakonskog zastupnika.
Pohađanje programa iz stava 4. ovog člana u ustanovi čiji je osnivač Republika Srbija, autonomna pokrajina ili jedinica lokalne samouprave – besplatno je.
Jedinica lokalne samouprave vodi evidenciju i obaveštava predškolsku ustanovu, odnosno osnovnu školu koja ostvaruje pripremni predškolski program o deci koja su stasala za pohađanje pripremnog predškolskog programa, u skladu sa posebnim zakonom.
Bliže uslove za utvrđivanje prioriteta za upis dece u predškolsku ustanovu, propisuje ministar.
Izvor: Sajt Zaštitnika građana Republike Srbije (www.ombudsman.rs).
Izvor: izvod iz propisa je preuzet iz pravne baze „Propis Soft“, redakcija Profi Sistem Com