Advokatska komora Beograda (u daljem tekstu AKB) je na svom sajtu (akbgd.org.rs) objavila saopštenje povodom objave Republičkog geodetskog zavoda (u daljem tekstu RGZ), kojom najavljuje novu praksu u svom radu o objavljivanju liste najuspšnijih advokata i advokata koji zaostaju u radu, rangiranih po broju rešenih predmeta.
Prema saopštenju AKB, RGZ na ovaj način grubo krši odredbem člana 24. Zakona o advokaturi (“Sl. glasnik RS”, br. 31/2011 i 24/2012 – odluka US), kojima je izričito zabranjeno reklamiranje advokata, te da na ovaj način protivzakonitom reklamira pojedine advokate, dok druge degradira, bez ikakvih zakonom utvrđenih kriterijuma, ne iznoseći podatke vezane za njihov rad u pogledu broja rešenih i nerešenih predmeta, čime narušava ugled celokopne advokature Srbije, ulazeći neovlašćeno u ocenu stručnosti svih advokata bez ikakvog pravnog osnova, a pri tom takva ocena se daje od strane lica koja upravo nemaju nikakvu stručnu kvalifikaciju za ocenjivanje rada advokata, jer 90 % predmeta u RGZ rešavaju lica sa srednjom geodetskom školom.
Takođe, u ovom saopštenju se ističe da je posebno alarmantno to da se ovakvim postupanjem RGZ-a krši niz zakona, počev od Zakona o advokaturi, Zakona o zaštiti podataka o ličnosti (“Sl. glasnik RS”, br. 87/2018), jer je nejasno ko je takav podatak i tražio.
AKB poziva RGZ da bez odlaganja ukine ovakvu praksu izveštavanja, jer bi u suprotnom svi sudovi i drugi državni organi izveštavali javnost o rešenim i nerešenim predmetima advokata, ne ulazeći u sadržinu predmeta koji se rešavaju, što je u potpunosti protivzakonito.
Pokretanje postupka upisa u katastar, vreme prijema i evidencija o prijemu isprava i zahteva regulasana je odredbama člana 21-26 Zakona o upisu u katastar nepokretnosti i katastar infrastrukture (“Sl. glasnik RS”, br. 41/2018, 95/2018, 31/2019, 15/2020 i 92/2023), prema kojima:
Član 21
Postupak upisa u katastar nepokretnosti pokreće Služba po službenoj dužnosti:
1) odmah po prijemu isprave koju joj po službenoj dužnosti dostavlja obveznik dostave, u skladu sa članom 23. ovog zakona;
2) po stupanju zakona na snagu, odnosno u roku propisanom zakonom, ako upis u katastar nepokretnosti vrši po sili zakona i ako je tim zakonom propisan bezuslovni upis bez donošenja rešenja, u skladu sa programom realizacije aktivnosti na sprovođenju zakona;
3) na osnovu obrazloženog predloga nadležnog organa, kada utvrdi ili sazna da se, s obzirom na činjenično stanje, postupak mora pokrenuti u interesu stranke ili kada je radi zaštite javnog interesa neophodno pokrenuti postupak u skladu sa programom realizacije aktivnosti u postupku upisa.
Programe iz stava 1. tač. 2) i 3) ovog člana donosi Zavod, uz saglasnost Vlade. Sastavni deo programa čini studija izvodljivosti.
Postupak upisa u katastar nepokretnosti može se pokrenuti i zahtevom stranke, u skladu sa članom 25. ovog zakona.
Zavod obezbeđuje da se u GKIS evidentira godina, mesec, dan, čas, minut i sekund prijema (u daljem tekstu: vreme prijema) isprave koju mu je dostavio obveznik dostave, odnosno zahteva za upis koji mu je dostavila stranka, a Služba istovremeno u katastru u odnosu na nepokretnost upisuje zabeležbu iz člana 15. stav 1. tačka 1) ovog zakona koja sadrži: vreme prijema, broj predmeta pod kojim je ta dostava, odnosno zahtev zaveden u GKIS i vrstu predmetnog upisa.
Vreme prijema iz stava 3. ovog člana određuje se prema trenutku prijema isprave, odnosno zahteva u Zavodu.
O dostavama iz stava 1. tačka 1) ovog člana i zahtevima iz stava 2. ovog člana Zavod vodi evidenciju, koja, pored ostalog, sadrži i sledeće podatke o licu koje je podnosilac zahteva, odnosno licu u čiju korist se vrši upis u skladu sa dostavom izvršenom po službenoj dužnosti: ime, ime jednog roditelja i prezime, adresa prebivališta, odnosno boravišta i jedinstveni matični broj građana, a za stranca umesto jedinstvenog matičnog broja, identifikacioni broj iz važeće putne isprave koju je izdao nadležni organ, odnosno za pravno lice poslovno ime, adresa sedišta i matični broj, odnosno broj upisa u registar ili evidenciju ako nema matični broj, a za strano pravno lice, umesto matičnog broja, broj upisa u registar države sedišta i naziv tog registra.
U evidenciju iz stava 5. ovog člana, za Republiku Srbiju se, umesto matičnog broja, unosi jedinstveni identifikacioni broj, koji se utvrđuje podzakonskim aktom Vlade.
Odmah po prijemu isprave, odnosno zahteva Služba obvezniku dostave, odnosno podnosiocu zahteva izdaje elektronsku potvrdu o prijemu sa podacima iz st. 3. i 5. ovog člana.
Ostale podatke koje sadrži evidencija iz stava 5. ovog člana, osim podataka o ličnosti, propisuje ministar nadležan za poslove građevinarstva (u daljem tekstu: Ministar).
1. Pokretanje postupka po službenoj dužnosti
Obveznik dostave po službenoj dužnosti
Član 22
Lica, odnosno organi koji su dužni da po službenoj dužnosti Službi preko e-šaltera dostave radi upisa u katastar nepokretnosti isprave koje donose, sastavljaju, potvrđuju ili overavaju su:
1) sudovi, koji dostavljaju izvršne odluke donete u postupku u kome postupaju u svojstvu prvostepenog suda, a koje predstavljaju podoban pravni osnov za upis u katastar nepokretnosti;
2) javni beležnici, koji dostavljaju javnobeležničke isprave koje sastavljaju, potvrđuju ili overavaju, odnosno izvršne odluke koje donose, u okviru zakonom poverenih javnih ovlašćenja, a koje predstavljaju podoban pravni osnov za upis u katastar nepokretnosti;
3) javni izvršitelji, koji dostavljaju izvršne odluke u slučajevima i na način propisan zakonom koji uređuje izvršni postupak, a koje predstavljaju podoban pravni osnov za upis u katastar nep
4) organi javne uprave i drugi organi i organizacije koji u vršenju javnih ovlašćenja donose odluke koje predstavljaju osnov za upis u katastar nepokretnosti, dostavljaju izvršne odluke i druga akta koja predstavljaju podoban pravni osnov za upis u katastar nepokretnosti.
Pored isprava iz stava 1. tačka 2) ovog člana, javni beležnik je dužan da Službi dostavi i ispravu koju je potvrdio, odnosno sačinio u vezi sa prenosom prava svojine na nepokretnosti, a koja ne predstavlja podoban pravni osnov za upis promene u katastru nepokretnosti, i to:
1) ugovor kojim se prenosi pravo svojine na nepokretnosti koji je potvrdio (solemnizovao), a koji ne sadrži bezuslovnu saglasnost za upis prava u katastar nepokretnosti, a radi upisa predbeležbe iz člana 11. stav 2. tačka 1) ovog zakona;
2) ispravu kojom se vrši prenos vlasništva na objektu, odnosno posebnom delu objekta u izgradnji, a radi upisa odgovarajuće predbeležbe iz člana 11. stav 4. ovog zakona;
3) ispravu koja se odnosi na raspolaganje nepokretnošću koja nije upisana u katastru nepokretnosti, a radi evidentiranja, u kom slučaju to i navodi.
Izuzetno od stava 1. tačka 1) ovog člana, sud nije dužan da dostavlja odluke koje je doneo u izvršnom postupku, ako je to obaveza javnog izvršitelja, propisana zakonom koji uređuje izvršni postupak.
Sudovi dostavljaju i isprave iz stava 1. tačka 1) ovog člana, koje sastavljaju, odnosno potvrđuju umesto javnih beležnika u skladu sa zakonom.
Izuzetno od stava 1. tačka 4) ovog člana ne postoji obaveza dostave akata koji se odnose na objekte koji se u smislu zakona kojim se uređuje odbrana smatraju vojnim kompleksima, odnosno vojnim objektima.
Obveznik dostave iz stava 1. ovog člana dužan je da u ispravi koju sastavlja, potvrđuje ili overava, odnosno odluci koju donosi, a koja se u skladu sa ovim članom dostavlja Službi radi upisa u katastar, navede sledeće podatke o licima u odnosu na koja je isprava osnov za upis: ime, ime jednog roditelja i prezime, adresa prebivališta, odnosno boravišta i jedinstveni matični broj građana, a za stranca umesto jedinstvenog matičnog broja građana identifikacioni broj iz važeće putne isprave koju je izdao nadležni organ, odnosno za pravno lice poslovno ime, adresa sedišta i matični broj, odnosno broj upisa u registar ili evidenciju ako nema matični broj, a za strano pravno lice umesto matičnog broja broj upisa u registar države sedišta i naziv tog registra.
Dostava po službenoj dužnosti i rok za dostavu
Član 23
Obveznik dostave iz člana 22. ovog zakona kroz e-šalter Službi dostavlja:
1) ispravu, koja je pravni osnov za upis promene u katastar nepokretnosti;
2) druga dokumenta propisana zakonom.
Ako isprava iz stava 1. tačka 1) ovog člana ne dokazuje kontinuitet promene sa upisom u katastru nepokretnosti, obveznik dostave dostavlja Službi i isprave kojima se taj kontinuitet dokazuje.
Ako javni beležnik dostavu vrši u skladu sa članom 22. stav 2. ovog zakona, navodi razlog za dostavu propisan tom odredbom.
Način dostave isprave i drugih dokumenata iz stava 1. ovog člana bliže uređuje Vlada.
Obveznik dostave dužan je da Službi izvrši dostavu u skladu sa stavom 1. ovog člana u sledećem roku:
1) javni beležnik, u roku od 24 časa od trenutka sastavljanja, potvrđivanja, odnosno overavanja javno beležničke isprave, odnosno od dana izvršnosti odluke koju je doneo u poverenom poslu, o čemu izdaje potvrdu strankama;
2) sud, u roku od tri radna dana od izvršnosti odluke koju je doneo u predmetu u kom vodi prvostepeni postupak;
3) javni izvršitelj, u roku propisanom zakonom kojim se uređuje izvršenje i obezbeđenje;
4) državni organ, organ jedinice lokalne samouprave i drugi subjekti, u roku od 24 časa od dana izvršnosti odluke koja je osnov za upis.
Ako dostavu isprave vrši javni beležnik, on Službi obavezno dostavlja i poresku prijavu radi utvrđivanja poreza na prenos apsolutnih prava, odnosno poreza na nasleđe i poklon i poresku prijavu radi utvrđivanja poreza na imovinu u vezi sa prenosom koji se tom ispravom vrši, osim ako je obveznik podnošenja tih prijava odbio da iste budu dostavljene preko javnog beležnika, u kom slučaju javni beležnik dostavlja belešku koju je sačinio o tome.
Pokretanje postupka na osnovu dostave preko e-šaltera
Član 24
Odmah po dostavi iz člana 23. ovog zakona Služba bez odlaganja:
1) pokreće postupak upisa u katastar nepokretnosti;
2) ispravu kojom se vrši prenos prava svojine na nepokretnosti, putem e-šaltera, prosleđuje poreskom organu radi utvrđivanja poreza na prenos apsolutnih prava, odnosno na nasleđe i poklon, organu jedinice lokalne samouprave nadležnom za utvrđivanje, naplatu i kontrolu izvornih prihoda jedinice lokalne samouprave, radi utvrđivanja poreza na imovinu, kao i preduzeću mesno nadležnom za objedinjenu naplatu komunalnih usluga.
Ako su uz ispravu Službi dostavljene i poreske prijave, odnosno beleška u skladu sa članom 23. stav 6. ovog zakona, Služba ih prosleđuje poreskom organu, odnosno organu jedinice lokalne samouprave nadležnom za utvrđivanje, naplatu i kontrolu izvornih prihoda jedinice lokalne samouprave.
2. Pokretanje postupka upisa u katastar nepokretnosti zahtevom stranke
Pokretanje postupka zahtevom stranke
Član 25
Izuzetno od pravila da se postupak upisa u katastar nepokretnosti pokreće po službenoj dužnosti u skladu sa čl. 22-24. ovog zakona, stranka može podneti zahtev za upis u katastar nepokretnosti putem e-šaltera, preko profesionalnog korisnika koji je u skladu sa ovim zakonom ovlašćen da vrši digitalizaciju dokumenta izdatog u papirnoj formi, osim ako je to zakonom izričito isključeno.
Zahtev, u ime stranke, može podneti zakonski zastupnik, odnosno ovlašćeni predstavnik stranke, kao i fizičko ili pravno lice ili preduzetnik na osnovu datog punomoćja.
Uz zahtev se prilaže:
1) isprava koja je pravni osnov za upis u katastar nepokretnosti;
2) druga dokumenta propisana zakonom;
3) punomoćje, ako zahtev podnosi punomoćnik, koje se ne overava ako je punomoćnik profesionalni korisnik;
4) dokaz o uplati republičke administrativne takse, ako plaćanje nije izvršeno elektronskim putem, kroz aplikaciju koju obezbeđuje e-šalter.
Ako isprava iz stava 3. tačka 1) ovog člana ne dokazuje kontinuitet promene sa upisom u katastru nepokretnosti, uz zahtev se prilažu i isprave kojima se taj kontinuitet dokazuje.
Ako zahtev podnosi lice u čiju korist se ne odlučuje po tom zahtevu, a to lice nije ni upisani prethodnik, uz zahtev se prilaže i isprava kojom se dokazuje pravni interes za podnošenje tog zahteva.
Uz zahtev se može priložiti nalaz i mišljenje stalnog sudskog veštaka odgovarajuće struke, ako se tim nalazom utvrđuju činjenice od značaja za upis.
U zahtevu stranka može tražiti da joj se odluka dostavi preporučenom poštom na zahtevanu adresu ili neposredno u prostorijama Službe, u kom slučaju joj se dostavlja prepis rešenja donetog u elektronskoj formi, u skladu sa posebnim propisima koji uređuju elektronsko poslovanje u organima državne uprave. U suprotnom, odluka joj se dostavlja u formi elektronskog dokumenta, na elektronsku adresu koja je navedena u zahtevu kao adresa za prijem pošte.
Upis zajedničkih prava može zahtevati bilo koji od zajedničara u korist svih.
Ako se radi o upisu prava deljivih srazmerno celini, svaki imalac prava može da zahteva upis odgovarajućeg dela u svoju korist, pri čemu će se po službenoj dužnosti izvršiti upis i u korist drugih imalaca prava.
Odmah po prijemu zahteva iz stava 1. ovog člana, Služba bez odlaganja:
1) otpočinje postupak upisa u katastar nepokretnosti;
2) ispravu kojom se vrši prenos prava svojine na nepokretnosti, putem e-šaltera, prosleđuje poreskom organu i organu jedinice lokalne samouprave nadležnom za utvrđivanje, naplatu i kontrolu izvornih prihoda jedinice lokalne samouprave, radi utvrđivanja poreza na prenos apsolutnih prava, odnosno poreza na imovinu, kao i preduzeću mesno nadležnom za objedinjenu naplatu komunalnih usluga.
Obavezna sadržina obrasca zahteva
Član 26
Zahtev iz člana 25. ovog zakona podnosi se na propisanom elektronskom obrascu i obavezno sadrži:
1) podatke o licu u čiju korist se upis vrši i to: ime, ime jednog roditelja i prezime, adresa prebivališta, odnosno boravišta i jedinstveni matični broj građana, a za stranca umesto jedinstvenog matičnog broja, identifikacioni broj iz važeće putne isprave koju je izdao nadležni organ, odnosno za pravno lice poslovno ime, adresa sedišta i matični broj, odnosno broj upisa u registar ili evidenciju ako nema matični broj, a za strano pravno lice umesto matičnog broja broj upisa u registar države sedišta i naziv tog registra;
2) naziv katastarske opštine i označenje nepokretnosti u odnosu na koju se podnosi zahtev, prema podacima katastra nepokretnosti;
3) označenje promene u katastru koja je predmet zahteva;
4) osnovne podatke iz tačke 1) ovog stava o podnosiocu zahteva, ako zahtev podnosi u korist drugog lica.
Elektronski format obrasca iz stava 1. ovog člana bliže uređuje Ministar.
Izvor: Sajt Advokatske komore Beograda (akbgd.org.rs).
Izvor: Izvodi iz propisa preuzeti su iz programa „Propis Soft“, Redakcija Profi Sistem Com-a.
