U „Sl. glasniku RS“, br. 48/2024 od 31. maja 2024. godine objavljena je Odluka o finansiranju nabavke udžbenika sredstvima budžeta Republike Srbije za školsku 2024/2025. godinu, u daljem tekstu: Odluka.
Odlukom se utvrđuje nivo i vrsta obrazovanja, razred i predmet za koji će se finansirati nabavka udžbenika i udžbeničkih kompleta za školsku 2024/2025. godinu. Udžbenike i udžbeničke komplete iz budžeta Republike Srbije dobijaju učenici javnih osnovnih škola i to:
– učenici iz socijalno/materijalno ugroženih porodica (primaoci novčane socijalne pomoći);
– učenici koji osnovnoškolsko obrazovanje i vaspitanje stiču po individualnom obrazovnom planu, uključujući i IOP 3;
– učenici sa smetnjama u razvoju i invaliditetom, koji se obrazuju po individualnom obrazovnom planu, a potrebni su im prilagođeni udžbenici, kao i učenici koji obrazovno-vaspitni rad ne ostvrauju po individualnom obrazovnom planu, a kojima je potrebno prilagođavanje (uvećan font, Brajevo pismo, elektronski format);
– učenici iz porodica u kojima je troje i više dece u sistemu obrazovanja i vaspitanja, s tim da navedeno pravo ostvaruje dete/deca koja su učenici javne osnovne škole.
Odlukom su predviđeni i dodatni kriterijumi ako javnu osnovnu školu pohađa više dece iz porodica koje ostvaruju pravo za dobijanje udžbenika.
Udžbenici koji se finansiraju sredstvima budžeta RS su:
(1) u prvom ciklusu osnovnog obrazovanja i vaspitanja, za predmete matematika, srpski jezik/maternji jezik, svet oko nas, priroda i društvo i strani jezik kao obavezni predmet;
(2) u drugom ciklusu osnovnog obrazovanja i vaspitanja, za predmete matematika, srpski jezik i književnost/maternji jezik, prvi strani jezik, geografija, istorija, hemija, fizika i biologija.
Podsećamo, finansiranje udžbenika sredstvima budžeta Republike Srbije je predviđeno čl. 10. Zakona o udžbenicima („Sl. glasnik RS“, br. 27/2018 i 92/2023) gde je propisano:
„Vlada, u skladu sa raspoloživim sredstvima budžeta Republike Srbije, u cilju omogućavanja jednake dostupnosti obrazovanja i vaspitanja donosi odluku o finansiranju pripreme i/ili nabavke i dodele, odnosno sufinansiranju pripreme i/ili nabavke i dodele udžbenika i priručnika, a naročito za učenike i polaznike koji su socijalno i materijalno ugroženi, kao i za učenike sa smetnjama u razvoju i invaliditetom.
Odluka iz stava 1. ovog člana donosi se do 1. marta tekuće godine za narednu školsku godinu.
Odlukom iz stava 1. ovog člana Vlada utvrđuje:
1) nivo i vrstu obrazovanja, razred i predmet za koji će se finansirati, odnosno sufinansirati udžbenici i priručnici;
2) uslove i kriterijume na osnovu kojih učenik, odnosno polaznik ostvaruje pravo na finansiranje, odnosno sufinansiranje.
Izbor i nabavka udžbenika i priručnika utvrđenih odlukom iz stava 1. ovog člana, vrši se u skladu sa ovim zakonom i zakonom koji uređuje oblast javnih nabavki.
Sredstva za finansiranje pripreme i nabavke nacionalne čitanke za sve učenike osnovnih i srednjih škola koji ostvaruju obrazovno-vaspitni rad na srpskom jeziku obezbeđuju se u budžetu Republike Srbije.
Način i rokove dodele i vraćanja udžbenika i nacionalne čitanke koji se finansiraju sredstvima iz budžeta utvrđuje Vlada.“
Sredstva za finansiranje nabavke i dodele, odnosno sufinansiranje nabavke i dodele udžbenika i priručnika iz stava 1. ovog člana, mogu se obezbediti i u budžetu jedinice lokalne samouprave.
Nadležni organ jedinice lokalne samouprave bliže određuje uslove, kriterijume, način i postupak finansiranja, odnosno sufinansiranja iz budžeta jedinice lokalne samouprave.
Jedinica lokalne samouprave sredstva iz stava 6. ovog člana može realizovati preko organizacionog oblika čiji je osnivač.
Jedinica lokalne samouprave o svojoj odluci da finansira, odnosno sufinansira nabavku i dodelu udžbenika i priručnika iz stava 1. ovog člana, obaveštava ministarstvo najkasnije do 1. februara tekuće kalendarske godine za narednu školsku godinu.“
Izvor: Izvod iz propisa preuzet je iz programa „Propis Soft“, Redakcija Profi Sistem Com-a.