Advokatska komora Beograda (AKB) podnela je inicijativu za ocenu ustavnosti i zakonitosti Uredbe o bližim uslovima, kriterijumima i elementima za paušalno oporezivanje obveznika poreza na prihode od samostalne delatnosti (“Sl. glasnik RS”, br. 65/2001, 45/2002, 47/2002, 91/2002, 23/2003, 16/2004, 76/2004, 31/2005, 25/2013 i 119/2013).
U navedenoj inicijativi AKB kao podnosilac, najpre ukazuje da cilj paušalnog oporezivanja nije kažnjavanje obveznika koji ne vode poslovne knjige, (jer nije u stanju da vodi poslovne knjige, osim poslovne knjige o ostvarenom prometu, ili kome njihovo vođenje otežava obavljanje delatnosti) već da se preduzetniku, odnosno advokatu što jednostavnije i primerenije utvrdi osnovica poreza na prihod od samostalne delatnosti.
AKB zatim navodi da predmetna Uredba nije u saglasnosti sa čl. 91. Ustava Republike Srbije koji propisuje:
“Porezi i drugi prihodi
Član 91.
Sredstva iz kojih se finansiraju nadležnosti Republike Srbije, autonomnih pokrajina i jedinica lokalne samouprave obezbeđuju se iz poreza i drugih prihoda utvrđenih zakonom.
Obaveza plaćanja poreza i drugih dažbina je opšta i zasniva se na ekonomskoj moći obveznika.”
U inicijativi se ističe da Ustav u stavu 1. ovog člana nedvosmisleno određuje da se porezi utvrđuju zakonom, a ne podzakonskim aktom kakav je predmetna Uredba. Takođe, naročito se ukazuje na stav Ustavnog suda Srbije koji je u više slučajeva ukazivao da se uredbom (kao aktom koji ima za cilj izvršavanje zakona) ne mogu uređivati uslovi ostvarivanja jednog prava za koje je Ustavom utvrđeno da se uređuje zakonom.
Navodi se, dalje, da Zakon o porezu na dohodak građana, u članu 41. propisuje kriterijume i elemente u skladu sa kojima se utvrđuje paušalni prihod, a u koje spadaju:
1) visina prosečne mesečne zarade po zaposlenom u Republici, opštini, gradskoj opštini, odnosno gradu u kojem nisu formirane gradske opštine, ostvarene u godini koja prethodi godini za koju se utvrđuje paušalni prihod;
2) mesto na kome se radnja nalazi;
3) broj zaposlenih radnika;
4) tržišni uslovi u kojima se delatnost obavlja;
5) površina lokala;
6) starost obveznika i njegova radna sposobnost;
7) visina prihoda obveznika, koji pod istim ili sličnim uslovima obavlja istu ili sličnu delatnost;
8) ostale okolnosti koje utiču na ostvarivanje dobiti.
Zaključak AKB-a je da „vrsta delatnosti” ne spada u kriterujume za utvrđivanje paušalnog prihoda, već da je uveden kao takav tek ovom Uredbom, te je delatnost advokata izložena oporezivanju suprotnom principu izraženom u stavu 2. člana 91. Ustava, da se plaćanje poreza i drugih dažbina zasniva na ekonomskoj moći obveznika, a da je uvođenje ovog kriterijuma suprotno i stavu 1. ovog člana Ustava, obzirom da je narušen “princip zakonitosti poreza”.
Na kraju naročito se ukazuje i na drastično uvećanje polazne osnovice za utvrđivanje visine paušalnog prihoda, sa 85% na 120% prosečne zarade po zaposlenom ostvarene u Republici odnosno gradu ili opštini u prethodnoj godini.
AKB predlaže da Ustavni sud, pored utvrđivanja da odredbe čl. 3 i 5. ove Uredbe nisu u skladu sa Ustavom i Zakonom o porezu na dohodak građana, donese i rešenje o obustavi izvršenja pojedinačnih rešenja o utvrđivanju visine poreskih obaveza I rešenja o prinudnoj naplati ovih obaveza.
Celokupan tekst Inicijative AKB.
Izvor: sajt Advokatske komore Beograda
