Zakon o izmenama i dopunama Zakona o privrednim društvima („Sl. glasnik RS“, br. 44/2018) koji počeo da se primenjuje od 1. oktobra 2018. godine, doneo je brojne novine za društva sa ograničenom odgovornošću (u daljem tekstu: DOO) i akcionarska društva (u daljem tekstu: AD), a u ovom tekstu predstavljamo novine koje se odnose na povećanje i smanjenje osnovnog kapitala i zaštitu poverilaca DOO i AD:
I. Društva sa ograničenom odgovornošću
I.1. Povećanje osnovnog kapitala
Članom 147. Zakona propisani su načini povećanja osnovnog kapitala, kao i da se osnovni kapital povećava na osnovu odluke skupštine. Jedan od načina povećanja je i povećanje na osnovu novih uloga postojećih članova ili člana koji pristupa društvu. Ovaj član je dopunjen tako da se odluka skupštine o povećanju osnovnog kapitala može se doneti i pre potpune uplate, odnosno unosa uloga postojećih članova društva, pod uslovom da član koji pristupa istovremeno sa pristupanjem uplati, odnosno unese svoj ulog u celosti. Dodato je i da se odredbe ovog zakona o povećanju osnovnog kapitala akcionarskog društva shodno primenjuju i na povećanje osnovnog kapitala DOO, osim u prethodno navedenom slučaju.
I.2. Smanjenje osnovnog kapitala
Kao i pre izmena osnovni kapital DOO može se smanjiti, ali ne ispod minimalnog osnovnog kapitala, s tim da su sada propisani i razlozi kada se može smanjiti i to: radi pokrića gubitaka društva; radi stvaranja ili povećanja rezervi društva za pokrivanje budućih gubitaka ili za povećanje osnovnog kapitala iz neto imovine društva; u slučajevima iz člana 46. stav 3, čl. 155. i 159. zakona.
Propisano je i da odluku o smanjenju osnovnog kapitala donosi skupština većinom od dve trećine od ukupnog broja glasova svih članova društva, osim ako osnivačkim aktom nije predviđena drugačija većina, ali ne manja od obične većine od ukupnog broja glasova članova društva koji imaju pravo glasa po određenom pitanju, a ova odluka se registruje u roku od tri meseca od dana donošenja, jer će u suprtonom biti ništava. Ovim izmenama uređeno je i da je obavezan sadržaj odluke o smanjenju osnovnog kapitala…
I.3. Zaštita poverilaca
Zaštita poverilaca DOO do sada nije bila posebno regulisana, već su se shodno primenjivale odredbe o akcionarskim društvima. Dodati su novi članovi 147a – Zaštita poverilaca, 147b – Izuzeci od primene odredaba o zaštiti poverilaca, 147v – Registracija smanjenja osnovnog kapitala i dejstvo registracije, a brisane odredbe koje su uređivale navedenu shodnu primenu odredbi o akcionarskim društvima.
Novim članovima uređena su pitanja zaštite poverilaca kod smanjenja osnovnog kapitala i razlozi za smanjenje kapitala, tako što je propisano da odluka o smanjenju osnovnog kapitala društva mora biti objavljena u registru u neprekidnom trajanju od tri meseca počev od dana registracije, u skladu sa članom 147. zakona, s tim da poverioci čija su potraživanja, nezavisno od datuma dospeća, nastala pre isteka roka od 30 dana od dana objave odluke o smanjenju osnovnog kapitala društva mogu pisanim putem tražiti od društva obezbeđenje tih potraživanja do isteka perioda objave te odluke o smanjenju osnovnog kapitala i druge novine. Osnovni kapital društva smatra se smanjenim danom registracije u registru privrednih subjekata.
II. Akcionarska društva
II.1. Povećanje osnovnog kapitala
U vezi sa povećanjem osnovnog kapitala sada je propisano da se ograničenje u smislu da se odluka o izdavanju akcija radi povećanja osnovnog kapitala može doneti tek nakon potpune uplate, odnosno unosa uloga za ranije izdate i upisane akcije, ne primenjuje ako se odluka donosi po osnovu povećanja osnovnog kapitala nenovčanim ulozima, ali pod uslovom da se nenovčani ulog odmah u celosti unosi.
Izmenjen je i sadržaj odluke o povećanju osnovnog kapitala novim ulozima i propisano je i da ako odluka o povećanju osnovnog kapitala nenovčanim ulozima ne sadrži posebne podatke koje ova vrsta odluke mora sadržati, pravne radnje koje su preduzete radi unosa nenovčanog uloga u društvo ne proizvode pravno dejstvo prema društvu.
Kod uplate akcija po osnovu novih uloga i unos nenovčanih uloga kod javnog akcionarskog društva uplata akcija u slučaju povećanja kapitala putem javne ponude vrši se odmah po isteku roka za upis akcija, ali uz obavezu objavljivanja prospekta. Precizirana je odredba koja se odnosi na upis akcija i akcionara u Centralni registar depou i kliringu hartija od vrednosti… Osnovi i iznos uslovnog povećanja osnovnog kapitala izmenjeni su tako da je data mogućnost društvu da proširi krug lica koja će imati pravo na kupovinu akcija…
II.2. Smanjenje osnovnog kapitala
Kod smanjenja osnovnog kapitala izmene se odnose na zaštitu poverilaca propisanu članom 319, propisano je da registar privrednih subjekata objavljuje odluku o smanjenju osnovnog kapitala društva u neprekidnom trajanju od tri meseca počev od dana registracije. Društvo je dužno da poveriocima koji su poznati društvu, a čija pojedinačna potraživanja iznose najmanje 2.000.000 dinara u protivvrednosti bilo koje valute po srednjem kursu Narodne banke Srbije na dan registracije odluke o smanjenju osnovnog kapitala uputi i pisano obaveštenje o toj odluci, najkasnije 30 dana po sprovedenoj registraciji te odluke. Poverioci čija su potraživanja, nezavisno od datuma dospeća, nastala pre isteka roka od 30 dana od dana objave odluke o smanjenju osnovnog kapitala društva mogu pisanim putem tražiti od društva obezbeđenje tih potraživanja do isteka perioda objave te odluke.
Izmene se odnose i na situaciju kada poverioci koji su tražili obezbeđenje potraživanja od društva ne dobiju obezbeđenje tih potraživanja, niti im društvo izmiri ta potraživanja, odnosno odnosi se na preciziranje roka za podnošenje tužbe.
____________________________________________________________________________
Pored navedenog izmene su donele i druge važne novine koje zahtevaju USKLAĐIVANJE POSLOVANJA SA SVIM NOVINAMA KOJE JE DONEO NOVI ZAKON, kako u svakodnevnom poslovanju, tako i PRILIKOM REGISTRACIJE AKATA KOD AGENCIJE ZA PRIVREDNE REGISTRE, jer u suprotnom može doći do odbacivanja akata koji se registruju, a time i dodatnih troškova i nepotrebnog produžavanja postupka registracije i drugih posledica.
Pored aktuelnih obaveza u vezi sa izmenama Zakona o privrednim društvima, od važnosti za Vaše poslovanje je i da sve druge propise koje primenjujete zakonito i jednostavno u praksi.
